Minister Van Verstandsverbijsteringsveldt heeft weer aardig toegeslagen deze week. Eerst maar even een andere naam, want dit kost allemaal te veel letters. Vanaf heden wordt voornoemde minister geduid met Van Vee. Ik dacht eerst aan Van V. maar Van Vee dekt de lading wat beter. Ter zake, Van Vee profileerde zich als nooit tevoren deze week. De kranten staan vol en Van Vee was niet weg te slaan van de verrekijk en de radio. Wat is er aan de hand? Van Vee is in paniek geraakt door de PISA-bevindingen. Absurdistan was verdwenen uit de top-10 onderwijslanden. Vreemd dat Van Vee daarvan in paniek raakt. Wat hebben de vaderlandse KGB-inspectietroepen de laatste 4 jaar dan allemaal aan de toenmalige Staatssecretaris weten te melden? De media wisten toen al te melden dat het er niet best voor stond. Heeft Van Vee hier niets van begrepen? Is het niet tot in haar ledige hoofd doorgedrongen? Of hebben we weer met de zoveelste vorm van incompetentie te maken?
Van Vee vindt dat het allemaal anders en beter moet. Prima! Alleen Van Vee heeft totaal geen idee hoe. Een van haar oppervlakkige oplossingen is dat 'goede leraren beter beloond zouden moeten worden'. Dit gaat niet werken, Van Vee, want als een Nederlandse leraar niet beter beloond wordt dan een ander, gaat hij zich ook zo gedragen. Hij doet dan helemaal niets meer, voelt zich achtergesteld, achterklap en roddel in de lerarenkamer enzovoort. Een groep leraren moet als collectief ten opzichte van de leerlingen opereren. Als er een paar vertellen dat dit-of-dat onzin is, dan weet de leerling daar uitstekend gebruik (lees misbruik) van te maken.
In Finland loopt het allemaal wat beter. Ik heb daar een paar keer 'een stukje field research' gedaan. Nu moet ik tussendoor even een teiltje gaan halen. 'Een stukje field research' dat zag ik zo maar staan in een advies gegeven door een aantal BOL-4 leerlingen in een of ander project. Het tolt al meer dan 24 uur door mijn hoofd; wat betekent dat? Na wat denkwerk kwam ik tot de conclusie dat ze bedoelden; een oppervlakkig onderzoek plegen. Dat betekent dan weer dat ze 'even het internet op geweest waren'.
Maar goed, wat is de situatie in Finland: leraar is daar nog echt een beroep. Men wordt niet overmatig betaald, maar de docent heeft wel aanzien. Dat komt omdat iedere docent een soort examen moet doen om sowieso docent te mogen worden en er daarnaast een universitaire titel voor nodig is. Een Finse docent is trots op zijn beroep, zanikt niet over geld en opereert in een echt team (dat lukt ook niet meer in Nederland, want leidinggevenden zijn alleen maar bezig met andere zaken en zijn 'manager' geworden in plaats van conrector of adjunct-directeur die zich met onderwijs bezig houdt). Daarnaast zit de Finse maatschappij ook iets anders in elkaar dan de onze. Het zijn weliswaar individualisten, maar als er een beroep op je wordt gedaan, dan voldoe je daaraan, zonder je 'geweldig' te vinden. Het is normaal. Een andere aspect is dat er in het Finse systeem sprake is van een soort middenschool, waarin er klassen van maximaal 15 leerlingen, op diverse niveaus uitstromen. Het kan dus zijn, dat de ene leerling klaar is voor de universiteit en een andere leerling, na een korte gespecialiseerde opleiding, gaat metselen. Het werkt, ik heb het gezien, de een zit op hoog niveau zijn Engels te ontwikkelen, de ander heeft basisniveau Engels en is bezig met algemene bouwkunde. Dit alles gebeurt met gelijke lonen voor alle docenten en docenten die weten wat differentiëren is en het ook nog kunnen uitvoeren ook.
Afgezien van bovenstaande is er nog een ander punt dat van belang is bij het herinrichten van het onderwijs en dat samenhangt met bovenstaande: de status die school heeft in het bestaan van leerlingen. Heeft Van Vee daar al eens over nagedacht? Het gaat veel verder dan alleen maar wiskunde, Nederlands en Engels belangrijk te verklaren.
Kan het Finse model in Nederland? Nee! Wij hebben een andere cultuur. Zijn onze leerlingen dommer? Nee!
Wat ik Van Vee daarnaast kwalijk neem, is dat ze nu impliciet afscheid neemt van haar eigen gedrocht 'Leren, Loopbaan en Burgerschap', zonder dat zij daar excuses voor aanbiedt.
Wat nu? Geef ons rust, Van Vee. Blijf op de achtergrond, laat ons even onze gang gaan.
Speciaal voor Van Vee: Talkings Heads met Road to Nowhere (keimooi):
http://www.youtube.com/watch?v=cPQcnjlwtE4
