Dat we er in het onderwijs geen bende van moeten maken, lijkt me duidelijk. Dat er een instantie moet zijn die het onderwijs inspecteert, lijkt me normaal. Edoch, de huidige situatie voor wat betreft de inspectie van het onderwijs, noodt mij tot het schrijven van deze beschouwing.
In den beginne, ik heb het over de jaren '80, brak er eens per jaar of 2 jaar altijd een lichte paniek uit bij mijn toenmalige directeur. Het hoofd werd wat roder en de wenkbrauwen stonden wat meer gefronst. De inspecteur zou komen. Hoe zag zo'n dag er uit? De inspecteur ging in gesprek met de directeur; liep door de gangen van de school; bezocht her en der een les, zag dat het goed was en verdween geruisloos. Het ging vooral over onderwijs; de woorden
procedure, transparantie, bewijslast werden nauwelijks of niet gebezigd. De bedrijven in de Kempen en Eindhoven waren tevreden.
De laatste jaren is er veel veranderd: over inhouden en kennisoverdracht wordt nauwelijks gesproken; kernwoorden zijn momenteel: transparant, procedure, bewijslast. In 2 zinnen: er moet bewijslast opgeleverd worden waardoor duidelijk wordt dat een onderwijsinstelling transparant bezig is en hiervoor dient men voldoende bewijslast opleveren. Deze bewijslast bestaat voornamelijk uit het beschrijven van procedures.
Inhoud en kwaliteit is voor de rest niet erg belangrijk. Voorbeeld uit een andere branche: een KNO-arts vertelde mij onlangs dat ook daar de inspectie niet kijkt naar het feit of een operatie goed is uitgevoerd, maar of de handelingen etc. op de goede wijze in de juiste formats waren verwoord. Mislukte operatie, volgens procedure verwoord, verwerkt en ingevuld op tientallen formulieren: geen probleem. Succesvolle operatie, verkeerd administratief verwerkt: grote problemen, tot sluiting van de afdeling toe.
Momenteel zijn we bezig om het CompetentieGericht Onderwijs in te voeren (CGO). Alhoewel de kwalificatiedossiers in eerste instantie tamelijk abstract leken, bleken ze bij nader inzien toch wel te vertalen in normaal onderwijs. Een pijnpunt en constante bedreiging bij het implementeren van CGO is de telkens terugkerende vraag: wat zou de inspectie hiervan vinden? Het gaat dan niet om spectaculaire veranderingen voor wat betreft de inhoud, maar om de vraag die daarachter ligt: hoe verzorgen we de bewijslast voor wat betreft de transparantie en procedures. formulieren, formulieren en nog eens formulieren. Bovendien moet dit alles van tevoren bedacht, gelegitimeerd, verwerkt worden etc. Kost ook nog een enorme hoop menskracht en dus geld. Morgen meer, want anders ga ik me weer opwinden.
